تامین مالی به فرآیند تامین سرمایه موردنیاز برای فعالیتهای کسبوکار، خرید تجهیزات و سرمایهگذاری گفته میشود. تامین مالی در هر نظام اقتصادی حیاتی است و این امکان را به شرکتها میدهد تا محصولات موردنیاز خود را خریداری و تامین کنند.
شاید حداقل یک بار این جمله را شنیده باشید که فردی اذعان کند، اگر این شخص یا شرکت منابع مالی کافی داشت عملکرد بهتری داشته باشد. همیشه در جامعه افرادی هستند که منابع مالی مازاد دارند و همچنین افراد دیگری نیز هستند که کمبود منابع مالی داشته باشند.
اگر راهی باشد که افراد دارای منابع مازاد، وجوه نقدی خود را در اختیار کسانی قرار بدهند که کمبود منابع دارند، چرخ اقتصاد بهتر خواهد چرخید. زیرا منابع مازاد در نقاطی که به آنها نیاز است به کار گرفته خواهند شد و از بیکاری منابع جلوگیری میشود.
در ابتدای مسیر آشنایی با انوع منابع تامین مالی باد با مفهوم تامین مالی آشنا شویم :
تامین مالی به فرآیند تامین سرمایه موردنیاز برای فعالیتهای کسبوکار، خرید تجهیزات و سرمایه گذاری گفته میشود.
تامین مالی در هر نظام اقتصادی، حیاتی است و این امکان را به شرکتها میدهد تا محصولات موردنیاز خود را خریداری و تامین کنند.
تامین مالی برای ایجاد، توسعه و افزایش سودآوری کسبوکار امری ضروری محسوب میشود. انواع روش تامین مالی شرکتها عموما به دو صورت کلی تقسیمبندی میشود: تامین مالی از طریق منابع داخلی و تامین مالی از طریق منابع خارجی.
همانطور که اشاره شد، تامین مالی روشهای متفاوتی دارد. یکی از روشهایی که شرکتها برای کمبود منابع مالی خود استفاده میکنند، فروش داراییهایی است که شرکت ممکن است به آنها نیاز نداشته باشد. مثلا شرکتی به منظور تامین مالی برخی از قطعات مورد نیاز برای خط تولید جدید مجبور میشود اقدام به فروش زمین یا ساختمانهایی کند که تحت مالکیت شرکت هستند اما شرکت به آنها نیاز ندارد.
دومین روش تامین مالی یک شرکت صرف سهام است. در این روش شرکت اقدام به فروش درصد مشخصی از سهام شرکت میکند که در مالکیت شرکت قرار دارد.
تامین سرمایه از راه صرف سهام به این شکل است که شرکت به جای فروش سهام به قیمت اسمی اقدام به فروش سهام به قیمت بازاری سهام خواهد کرد. در این روش مابه التفاوت قیمت اسمی سهم و قیمت بازاری آن به حساب اندوخته منتقل میشود.
طبق قانون تجارت کشور همهی شرکتها موظف هستند که در پایان سال مالی مقداری از سود کسب شده را به عنوان سود انباشته ذخیره کنند. این سود انباشته میتواند در مواقعی که شرکت به سرمایه نیاز دارد مورد استفاده قرار گیرد.
در نتیجه اگر این سود انباشته در حد مناسبی باشد شرکت میتواند از طریق آن افزایش سرمایه یا به عبارتی تامین مالی خود را انجام دهد.
هرگاه شرکت سود انباشته مناسبی نداشته باشد و بخواهد از طریق منابع مالی داخلی اقدام به افزایش سرمایه کند، از آورده نقدی سهامداران استفاده خواهد کرد.
در این روش شرکت اقدام به تعریف اوراقی به نام حق تقدم سهام خواهد کرد. در این روش اوراق حق تقدم سهام در اختیار سهامداران فعلی قرار میگیرد و آنها میتوانند از طریق پرداخت مبلغ اوراق مالک آن شوند یا اینکه حق تقدم خود را بفروشند. این کار نیز یکی از انواع روش تامین مالی داخلی محسوب میشود.
استفاده از تسهیلات بانکی توسط شرکتها یکی از انواع روش های تامین منابع مالی است. در این روش شرکت پذیرنده تسهیلات با قرار دادن وثیقه نزد بانکهای مجاز به پرداخت تسهیلات، اقدام به دریافت تسهیلات خواهد کرد. شرکت با استفاده از این تسهیلات کمبود سرمایه خود برای توسعه شرکت یا سرمایه در گردش خود را بر طرف میکند.
تا اینجا به برخی از انواع روش تامین مالی اشاره کردیم. این روشها عمدتا داخلی بودند. با این حال، برخی از شرکتها هستند که میتوانند از کشورهای دیگر سرمایه جذب کنند. جذب سرمایه از خارج از کشور همانند دریافت تسهیلات از بانکهای داخلی برای شرکت است.
با این تفاوت که برخی از شرکتها برای جذب سرمایههای بالا اقدام به دریافت تسهیلات خارجی میکنند. البته این روش در حال حاضر و با توجه به مشکلات سرمایه گذاری خارجی در ایران و نقل و انتقالات بانکی و مالی دچار مشکل شده است.
بسیاری از شرکتها برای پیش برد فعالیتهای خود نیاز به سرمایه دارند. اما این شرکتها بنا به دلایلی توانایی تامین این سرمایه مورد نیاز را ندارند به همین دلیل است که اقدام به تامین مالی میکنند.
انواع روش تامین مالی عموما به دو دسته تقسیم میشود که شامل تامین مالی از منابع داخلی شرکت و تامین مالی از طریق منابع خارج از شرکت میشود. تامین مالی از منابع داخل شرکت به این صورت است که شرکت یا از داراییهای خود استفاده میکند یا از طریق صدور اوراق حق تقدم سهام نیاز خود را برآورده میکند.
همچنین این شرکتها میتوانند برای جذب سرمایه مورد نیاز خود از منابع مالی بانک ها و موسسات داخلی یا خارجی استفاده کنند.